Żelazny wiatr

Peter Fritzsche przedstawia w swej książce przez pryzmat różnorodnych świadectw historię okupowanej Europy. Wykorzystując dzienniki, listy i rozmaite relacje, zarysowuje realia życia codziennego w podbitych przez Niemców krajach. Pokazuje, w jaki sposób ich mieszkańcy starali się funkcjonować w obliczu coraz brutalniejszych represji oraz nasilającej się wojny totalnej, jak usiłując przetrwać konflikt, jednocześnie próbowali zrozumieć nową, ukształtowaną przez nazistów rzeczywistość i nadać jej sens.

Autor opisuje nie tylko rozdartą między kolaboracją i oporem Francję oraz poddaną brutalnym represjom Polskę, ale także neutralną Szwajcarię – tym samym pokazuje, w jak różnych sytuacjach znalazły się narody Europy. Szczególnie dużo uwagi poświęca reakcji społeczeństw na Holokaust oraz inne masowe zbrodnie. Stawia przy tym trudne pytania o uniwersalne mechanizmy wpływające na granice ludzkiej solidarności i empatii w obliczu przemocy. Konfrontując nas ze strachem świadków, lękających się uwięzienia lub śmierci, ukazuje, jak złudne może być odnoszenie do okresu wojennego norm znanych z czasu pokoju.

Peter Fritzsche – historyk, profesor na Uniwersytecie Illinois. Autor licznych książek, m.in. nagradzanej Życie i śmierć w Trzeciej Rzeszy (2008, wyd. pol. 2010).