Trzy poetyki z czasów Richelieu

Chociaż w Polsce studiuje się dzieła Corneille’a, Moliera i Racine’a, mało znane pozostają czytywane przez tych autorów podręczniki dramatopisarskiego rzemiosła. Funkcję tę pełniły traktaty poetyki pochodzące z czasów panowania Ludwika XIII oraz jego ministra, kardynała Richelieu, wybitnego mecenasa teatru. To w tych tekstach – dwadzieścia lat przed Nicolasem Boileau – dokonał się proces krystalizacji nowego, racjonalistycznego systemu reprezentacji. Równocześnie, lektura siedemnastowiecznych traktatów pociąga za sobą serię przewartościowań. Podstawowe intelektualne kategorie używane przez twórców klasycystycznego paradygmatu estetycznego jawią się nam jako nieredukowalnie obce.
Nic, co stanowiło o istocie tamtej myśli, nie jest współczesnemu czytelnikowi dane, wszystko natomiast musi stać się przedmiotem historycznej rekonstrukcji.
Tylko taka lektura, prowadzona z poszanowaniem czasowego i kulturowego dystansu, pozwala w dalszej perspektywie dostrzec wciąż aktualne elementy klasycystycznej poetyki.