Leksykon zieleni Wrocławia

Koncepcja „Leksykonu zieleni Wrocławia” zakłada ukazanie różnorodności „obiektów” zieleni miasta w ujęciu zarówno historycznym i artystycznym, jak i przyrodniczym, głównie botanicznym. Prezentowana Państwu publikacja jest dziełem, w którym podjęto próbę połączenia wyników badań przedstawicieli wielu dziedzin nauki. Jest również postulatem, aby tak wszechstronnie rozumianą zieleń traktować jako dziedzinę wymagającą współpracy przedstawicieli nauk humanistycznych, przyrodniczych i ścisłych. Stąd wśród ponad stu autorów – obok historyków, historyków sztuki, kulturoznawców, botaników, zoologów i rolników – znaleźli się filolodzy, historycy literatury, muzykolodzy, a także przedstawiciele środowisk twórczych: architekci i architekci krajobrazu. W założeniu twórczyń jego koncepcji, leksykon ma być apelem o holistyczne traktowanie tej bardzo trudnej i wieloaspektowej substancji. Wielkie uznanie należy się autorom, którzy swoją dotychczasową wiedzę potrafili i chcieli wykorzystać do spopularyzowania tej problematyki.

Wynikiem jest publikacja będąca swoistą mozaiką. Znajdują się w niej bowiem liczne indywidualne hasła alej, ogrodów, parków, terenów spacerowych, ale także rozległych lasów i dolin rzecznych. Uwzględniono występowanie artefaktów, gatunków zagrożonych i chronionych, pomników przyrody oraz osobliwości dendrologicznych. Wiele terenów zieleni nie ma jeszcze swoich indywidualnych haseł – czekają na badaczy, którzy w przyszłości zajmą się ich historią, kompozycją i współczesnymi funkcjami.

Ocenie Czytelników pozostawiamy odpowiedź na pytanie, jaka wizja zieleni w mieście rysuje się po zapoznaniu z materiałem zgromadzonym w publikacji. Pragniemy jednak zaakcentować jeden problem: obserwacja historycznych przemian w tej dziedzinie jednoznacznie wskazuje na konieczność komponowania zieleni. Nie może być ona wynikiem przypadku, nawet jeśli pozostawiamy wyspy środowiskowe lub renaturalizujemy zdegradowane obszary. Podstawą działania powinno być przede wszystkim dobre prawo. Normy ilościowe i jakościowe terenów zieleni były zawsze decydujące o komforcie życia w mieście. Dopiero po przyjęciu właściwych standardów współcześni twórcy sztuki krajobrazu mogą kreować piękne i funkcjonalne przestrzenie w mieście. Przestrzenie służące duchowemu i fizycznemu rozwojowi mieszkańców, uwzględniające jednocześnie potrzeby świata roślin i zwierząt oraz pozostające w zgodzie z historyczną strukturą terenów zieleni.