Aztecka układanka Szesnastowieczny rękopis ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej

Książka ta za pośrednictwem indiańskiego rękopisu pozwala zajrzeć do azteckiego domu i poznać losy zwykłych rodzin zmagających się ze skutkami hiszpańskiego podboju. To opowieść o niezwykłym rękopisie, który połączył losy dawnych Azteków ze współczesną historią Polski. Około 1540 roku na ziemiach należących do don Hernána Cortésa indiańscy skrybowie wykonali spis ludności, który jest obecnie jednym z najstarszych znanych źródeł w języku nahuatl. Zawarli w nim unikatową wiedzę na temat życia Indian we wczesnokolonialnej Nowej Hiszpanii. W ciągu kolejnych stuleci dokument uległ podziałowi: część zaginęła, a jeden z fragmentów, wywieziony przez Niemców z bombardowanego Berlina, trafił do Biblioteki Jagiellońskiej.

Julia Madajczak, Katarzyna Granicka, Szymon Gruda, Monika Jaglarz i José Luis de Rojas z jednej strony prezentują fascynującą historię kolekcji pochodzącej z byłej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie i stanowiącej jej część kolekcji amerykańskiej, z drugiej zaś dostarczają czytelnikowi wysokiej jakości edycję krytyczną źródła w języku nahuatl wraz z narzędziami do samodzielnego tłumaczenia i interpretacji jego treści.

To pierwsza taka próba w całej polskiej literaturze naukowej. Należy wziąć pod uwagę fakt, że także w popularnonaukowej literaturze świata zajmującej się źródłami pisanymi w językach indiańskich, takich dwujęzycznych wydań nie ma. Są oczywiście wydania ściśle naukowe, przedstawiające oryginał i tłumaczenie wraz z komentarzami, ale wówczas bez wprowadzenia czytelnika w język i cywilizację autorów źródła (Z recenzji prof. Jana Szemińskiego).

Ambitnego zadania opracowania nahuatlańskiego manuskryptu podjął się kompetentny zespół specjalistów z różnych dziedzin (epigrafiki, filologii, etnohistorii, archiwistyki), dzięki czemu teksty poszczególnych rozdziałów wprowadzających w lekturę manuskryptu zostały rzetelnie opracowane (Z recenzji prof. Aleksandra Posern-Zielińskiego).

*****

Aztec Puzzle. A Sixteenth-Century Manuscript from the Jagiellonian Library Collection

A team of specialists prepared a critical edition of the oldest census in the Nahuatl language, complementing the text with the tools for independent translation and interpretation of its content. This book is the first publication of this sixteenth-century Aztec manuscript, which for centuries was almost “invisible” to scientists. One of the most valuable features of the Tepoztlan census is that it creates the opportunity to look into the homes of ordinary people.